(Hc 3.3-7.14-17; Cl 3,12-21; Lc 2,42-52)
Chúng ta đang hân hoan sống niềm vui Giáng sinh của Con Thiên Chúa, Đấng đã trở nên như chúng ta và cư ngụ giữa chúng ta, Đấng đã đến với chúng ta ngang qua cánh cửa gia đình, chấp nhận định chế của gia đình. Khi chọn gia đình làm cửa ngõ cho sứ vụ cứu thế, Đức Giêsu đã cho thấy tầm quan trọng của gia đình, Người muốn thánh hóa cung thánh gia đình. Thế nên, Mùa Giáng sinh, chúng ta được mời gọi chiêm ngắm Chúa Hài Nhi trong Gia đình Thánh gia, mẫu gương của mỗi gia đình Kitô hữu, nhất là trong bối cảnh mà định chế gia đình đang đứng trước những thách đố lớn lao. Âm vang sứ điệp Lời Chúa hôm nay đưa chúng ta suy niệm về gia đình. Để gia đình trở nên thánh thiện thì phải: luôn có Chúa hiện diện, luôn yêu thương, luôn hiệp nhất và phục vụ lẫn nhau.
1. Chúa hiện diện
Ngay từ khi bắt đầu sống chung, Thánh Gia Thất đã có Chúa Giêsu hiện hữu trong cung lòng Mẹ. Dẫu đường xa cách trở từ thành Nazareth, miền Galilê lên thành Vua Đavít, tức là Bethlehem, miền Giuđê để kiểm tra dân số. Đức Maria nặng nề với thời thai nghén, nhưng Thánh gia vẫn không mất bình an, chẳng hề bất bình, kêu ca, than trách hay khủng hoảng. Chúa luôn hiện diện, khi thực thi thánh ý Chúa. Mẹ Maria đã “Xin Vâng” ngay khi sứ thần loan tin vui. Thánh Giuse cũng “chỗi dậy” đón Đức Maria về nhà mình khi được sứ thần báo mộng mầu nhiệm nhập thể.
Nếu sống theo ý riêng, giả như hình ảnh Mẹ Maria và Thánh Giuse đi hai ngã đường riêng biệt, lạc mất thiếu nhi Giêsu, không còn Chúa hiện diện, thì gia đình bất ổn, xáo trộn, xảy ra sự cố trầm trọng như vậy.
Mỗi thành viên hãy mời Chúa hiện diện trong lòng qua Lời Chúa, sống Tin mừng và đón rước Thánh Thể, thì gia đình luôn có Chúa song hành. Người sẽ xua tan đi giông tố, bão bùng, bất đồng, chia rẽ, phân hoá, hoặc nguy cơ tan vỡ. “Chúa hiện diện bên con, không phải chỉ là một tâm tình, nhưng Chúa phải chiếm hữu cả con người con, hướng dẫn, yêu thương, an ủi con.” (Đường Hy Vọng, số 241)
2. Yêu thương
“Thiên Chúa là Tình Yêu. Ai ở lại trong tình yêu, thì ở lại trong Thiên Chúa và Thiên Chúa ở lại trong người ấy.” (1 Ga 4, 16). Tình yêu được diễn tả trong Gia đình thánh: Thánh Giuse biểu lộ tình yêu rất kín đáo qua công việc thợ mộc chăm chỉ hằng ngày; Mẹ Maria diễn tả tình yêu qua việc tận tuỵ chăm sóc cả gia đình; Thánh gia cùng yêu thương che chở Hài Nhi chạy thoát khỏi cuộc tàn sát trẻ thơ của Hêrôđê; Mẹ còn tiếp tục vất vả theo chân Con đi rao giảng, cho đến tận đồi Calveriô, nơi Con Mẹ trút hơi thở cuối cùng trên thập giá. Chỉ có tình yêu cao cả vĩ đại mới lý giải được mối liên kết Thánh gia bền vững.
Noi gương Thánh gia, thánh Phaolô khuyên răn tín hữu Côlôsê: “Phải mặc lấy tâm tình từ bi, nhân hậu, khiêm cung và ôn hòa, nhẫn nại và chịu đựng lẫn nhau, và hãy tha thứ cho nhau nếu người này có chuyện phải oán trách người kia”. Hãy mặc lấy sự nhân từ, xót thương của Chúa “Hãy tha thứ cho nhau, như chính Chúa tha chứ cho anh em và lấy đức bác ái làm nền tảng; đó chính là mối dây liên kết giữa mọi con cái Chúa” (Cl 3,12-21). Ngài khẳng định đức yêu thương là giềng mối của gia đình: “Trên hết mọi đức tính, anh em phải có lòng bác ái...Người làm vợ hãy phục tùng chồng. Như thế mới xứng đáng là người thuộc về Chúa” (Cl 3,14.18).
3. Hiệp nhất
“Tưởng rằng Người ở trong nhóm các khách đồng hành, hai ông bà đi được một ngày đàng, mới tìm kiếm Người trong nhóm bà con và những kẻ quen biết.” Thánh gia luôn hiệp nhất trong tình yêu, không bao giờ chia rẽ, lìa xa nhau. Nếu thiếu vắng ai, thì cả gia đình quan tâm tìm về. Vậy nên gia đình chính là Hội Thánh thu nhỏ, luôn giang tay đón nhận và tìm lại thành viên của mình, không loại trừ ai dẫu tội lỗi nhuốc nhem.
“Gia đình là tế bào của Hội Thánh, nói cách khác, là một “Hội Thánh thu nhỏ” (Ecclesiuncula) ở đó Chúa Giêsu hiện diện, sinh sống, chết, phục sinh cách mầu nhiệm trong các chi thể. Tư tưởng ấy làm sáng tỏ ý nghĩa và có sức biến đổi đời sống của gia đình Công Giáo.” (Đường Hy Vọng, 493)
“Nhìn thấy Người, hai ông bà ngạc nhiên, và mẹ Người bảo Người rằng: “Con ơi, sao Con làm cho chúng ta như thế? Kìa cha Con và mẹ đây đã đau khổ tìm Con”. Một lời trách nhẹ nhàng thắm đậm tình mẫu tử, biểu lộ tình yêu thương, mối quan tâm sâu sắc, đồng thời nói lên lòng khoan dung, tha thứ để hiệp nhất. Tha thứ chính là điều quan trọng trong Lòng Thương Xót của Thiên Chúa. Tha thứ không giới hạn, không điều kiện. “Thầy không bảo là đến bảy lần, nhưng là đến bảy mươi lần bảy” (Mt 18,22).
Một gia đình không có lòng thương xót, khoan dung, tha thứ thì khó tránh xung đột, xung khắc, và sẽ tạo ra mầm mống rạn nứt, chia lìa. “Tình yêu hôn nhân có sức rút từ quả tim con người tất cả can đảm, tin tưởng và quảng đại.” (Đường Hy Vọng, số 467)
4. Phục vụ
Chúa Giêsu thưa với thánh Giuse và Đức Mẹ rằng: “Mà tại sao cha mẹ tìm Con? Cha mẹ không biết rằng Con phải lo công việc của Cha Con sao?” Thiếu niên Giêsu thẳng thắn thưa cùng cha mẹ nhiệm vụ ưu tiên của mình. Phục vụ Thiên Chúa, cùng phục vụ gia đình, vợ chồng, con cái và tha nhân là những yếu tố thiết yếu tạo nên gia đình đại phúc. Dấn thân phục vụ là hy sinh, xả kỷ, vị tha, là cho đi cả tình yêu, sức lực, tâm hồn lẫn thể xác.
“Bấy giờ Người theo hai ông bà trở về Nadarét, và Người vâng phục hai ông bà.” Vâng phục, thảo hiếu cha mẹ cũng là phục vụ gia đình tích cực. Chúa Giêsu làm gương sáng cho phận làm con, hầu góp phần xây dựng gia đình đại phúc. Đức Thánh Cha Bênêdettô XVI kêu gọi: “Con cái có quyền có một gia đình như Thánh Gia thất. Gia đình là nơi lý tưởng để mọi người học biết cho đi và đón nhận tình yêu”.
Phục vụ lẫn nhau, gia đình mới trên thuận dưới hoà, vui vẻ, bình an, hạnh phúc tràn đầy, như lời khuyên chí tình của thánh Phaolô về nếp sống gia đình: “Hỡi các người làm vợ hãy phục tùng chồng, như thế mới xứng đáng là người thuộc về Chúa. Người làm chồng hãy yêu thương chứ đùng cay nghiệt với vợ. Kẻ làm con hãy vâng lời cha mẹ trong mọi sự, vì đó là điều đẹp lòng Chúa” (Cl 3, 18-20).
Lạy Chúa Hài Đồng Giêsu, xin ban cho chúng con tình yêu, sự hiệp nhất, phục vụ theo mẫu gương của Gia đình thánh, để chúng con hoan hưởng phúc ấm tình gia đình.
Lm. Hoa Thập Tự