"Danh Ngài là Thương Xót"
Gs 5,9a.10-12; 2 Cr 5,17-21; Lc 15,1-3.11-32
Dụ ngôn này đề cập đến ba nhân vật chính, thu hút sự chú ý của chúng ta. Mỗi nhân vật là tấm gương giúp chúng ta soi mình, để khám phá bản thân ở trong đó. Bởi thế, chúng ta cần tìm hiểu từng nhân vật của dụ ngôn:
1- Một người cha nhân hậu
Dụ ngôn trước hết tập trung vào dung mạo người cha. Có thể nói ông là nhân vật chính của dụ ngôn. Ông không phải là một người cha nghiêm khắc, gia trưởng, quyền hành và độc đoán. Nhưng là một người cha rất giàu lòng nhân hậu, khoan dung, và thương xót đối với con cái của mình. Ông có hai người con trai. Người con thứ xin chia gia tài. Ông sẵn sàng chia gia tài cho nó. Vì yêu thương và tôn trọng tự do của con, người cha đã để cho người con thứ rời bỏ gia đình ra đi.
Khi người con thứ đi xa, ông ở nhà thương nhớ, mòn mỏi và trông chờ nó trở về. Sau khi đã phung phí hết tài sản, người con thứ trở về trong tư thế thân tàn ma dại, hai bàn tay trắng, người cha vui mừng, ra đón, ôm lấy nó, hôn lấy hôn để, rồi truyền cho đầy tớ mang giày, mặc áo đẹp cho cậu, và còn mở tiệc mừng.
Người cha trong dụ ngôn chính là hiện thân Thiên Chúa của Kitô giáo, một vị Thiên Chúa được Chúa Giêsu Mạc khải cho chúng ta với danh Người là Đấng giàu lòng thương xót. Người là vị Thiên Chúa nhân hậu, chậm bất bình và rất mực khoan dung. Người không phải là một vị Thiên Chúa nghiêm khắc như một ông chủ, một tên cai ngục, hay một tên hung thần như một số người quan niệm.
Đó là dung mạo đích thực của Thiên Chúa. Bởi lẽ, bản chất của Thiên Chúa là thương xót. Thiên Chúa cứu độ con người nhờ lòng thương xót. Quyền năng của Thiên Chúa thể hiện lúc Người xót thương, hơn là lúc Người luận phạt. Lòng thương xót Chúa từ đời nọ tới đời kia, lớn hơn tội lỗi và vượt thắng mọi sự dữ. Dung mạo Thiên Chúa thương xót là niềm hy vọng và nguồn an ủi cho mọi tội nhân tìm về.
2- Một người con hoang đàng
Nhân vật thứ hai trong dụ ngôn phải kể đến người con thứ. Anh ở với cha, sung sướng có, hạnh phúc có, nhưng anh không nhận ra tình thương của cha. Anh cũng không ý thức mình là con của cha và chỉ nghĩ mình là một người làm công trong nhà. Nơi anh, ẩn chứa một quan niệm méo mó về người cha như một viên cai ngục làm mất tự do của mình. Anh đã quyết định bỏ nhà, trẩy đi phương xa, tìm kiếm cuộc sống mới.
Ở đó, anh phung phí hết tài sản với bọn đàng điếm, thân tàn ma dại, tiền mất tật mang. Anh phải xin đi chăn heo, ở với heo, ăn thức ăn của heo. Theo Kinh Thánh, heo là một loài ô uế. Chi tiết này cho thấy anh đã đánh mất nhân phẩm, ngang hàng với một loài súc vật. Đó là sự vong thân nền tảng của một người khi bỏ nhà, xa cha.
Tuy nhiên, nơi con người này vẫn còn le lói một chút gì đó hướng thiện, đáng trân quý. Anh hồi tưởng lại cuộc sống sung túc ở nhà với cha và từ đó, anh quyết tâm chỗi dậy trở về với cha và thưa: “Con đã đắc tội với Trời và với cha, con không đáng gọi là con cha nữa, xin cha đối xử với con như một người làm công.” Đó là hành vi sám hối và là cuộc trở về của anh.
Người con thứ là hiện thân của tất cả những ai trong Giáo Hội đã được đón nhận phép Rửa, ở trong Giáo Hội, nhưng nay, đã bỏ Chúa, bỏ Giáo Hội; họ không sống đúng với tư cách là con cái Chúa, không thực hành niềm tin tôn giáo, không còn sống đạo nữa. Chúng ta hãy cầu nguyện cho họ được ơn hoán cải và trở về với Chúa qua việc thực hành niềm tin của mình.
Người con thứ là hiện thân của tất cả những ai đã đi hoang và chìm đắm trong những con đường tội lỗi như rượu chè, cờ bạc, trai gái dâm đãng… Họ đánh mất nhân phẩm con người và phẩm giá làm con Chúa. Những người này được mời gọi hoán cải và trở về với Chúa, nếu không sẽ phải vong thân. Thiên Chúa là Cha nhân hậu luôn chờ đợi người con hoang trở về. Hãy quay trở về với Cha.
3- Một người anh ganh tỵ
Có lẽ chúng ta thường ít để ý đến người con cả. Nhưng anh cũng là đại diện cho rất nhiều người trong Giáo Hội. Anh ở bên cha, chu toàn mọi công việc được cha giao phó, nhưng lại là một người thiếu lòng thương xót, phê phán và ganh tỵ với người em của mình. Vì thế, anh cũng phàn nàn và trách móc người cha, anh không cảm nhận tình thương của cha. Anh ở gần cha về thể lý nhưng lại xa cha và một cách nào đó hoang đàng về tinh thần.
Người con cả là hiện thân của rất nhiều người trong chúng ta, những người không chối bỏ Chúa, không rời xa Giáo Hội, những người xưng tội, rước lễ, tham dự thánh lễ đầy đủ, nhưng lại thiếu lòng yêu mến Chúa và lòng thương xót đối với tha nhân.
Anh là hiện thân của những người quanh năm suốt tháng ở trong cộng đoàn, trong giáo xứ, trong gia đình, làm tốt các bổn phận với Chúa nhưng hay chỉ trích, phàn nàn, ganh tỵ và gây chia rẽ với anh chị em mình. Những người này cũng cần sám hối và trở về với Cha.
Như vậy, trong dụ ngôn, hình ảnh người cha chính là dung mạo của Thiên Chúa chúng ta, hình ảnh người con thứ và con cả là mỗi người chúng ta. Chúng ta cần sám hối, cần khám phá lòng thương xót Chúa để sống xứng đáng là con cái Thiên Chúa.
Lạy Thiên Chúa giàu lòng thương xót, xin dũ lòng thương xót, tha thứ mọi tội lỗi và bất xứng của chúng con. Amen!
Linh mục Phêrô Nguyễn Văn Hương
Suy Niệm Lời Chúa - Chúa Nhật III, Năm B: Phục Sinh - Tin Mừng Bình An (12/04/2024)
