Sống Tình Huynh Đệ Theo Khuôn Mẫu Chúa Ba Ngôi

Linh mục Phaolô Phạm Trọng Phương

Mầu nhiệm Ba Ngôi là mầu nhiệm cả trong đạo. Theo Giáo lý Hội thánh Công giáo, số 234 khẳng định “mầu nhiệm Thiên Chúa Ba Ngôi là mầu nhiệm trọng tâm của đức tin và đời sống kitô hữu". Đây là mầu nhiệm về đời sống nội tại của Thiên Chúa mà cũng là mầu nhiệm của Thiên Chúa "cho chúng ta". Mầu nhiệm này còn là nguồn mạch phát sinh mọi mầu nhiệm khác của đức tin và là ánh sáng chiếu soi các mầu nhiệm ấy. Giáo huấn về mầu nhiệm này là giáo huấn cơ bản và trọng yếu nhất theo "phẩm trật các chân lý đức tin”.

Ba Ngôi Thiên Chúa, Chúa Cha, Chúa Con và Chúa Thánh Thần, tuy ‘Ba’ nhưng là ‘Một’ Thiên Chúa duy nhất. Sự hiệp nhất nên một giữa Ba ngôi vị. Điều này sẽ được hiểu rõ hơn khi chúng ta đọc Giáo lý của Giáo hội công giáo: “Đức tin công giáo là thế này, chúng ta thờ kính Một Thiên Chúa trong Ba Ngôi, và Ba Ngôi trong Một Thiên Chúa, mà không lẫn lộn các Ngôi Vị, không phân chia bản thể: thật vậy, Ngôi Cha là khác, Ngôi Con là khác và Ngôi Thánh Thần là khác; nhưng thần tính, sự vinh quang ngang nhau và uy quyền vĩnh cửu của Chúa Cha, của Chúa Con và của Chúa Thánh Thần là một.” (số 266). Theo đó, nơi Ba Ngôi Thiên Chúa, tuy ‘Ba’ nhưng là ‘Một’, tuy ‘Một’ là ‘Ba’. Nơi Ba Ngôi, khác biệt nhưng không tách biệt. Nơi đâu có Chúa Cha, nơi đó có Chúa Con, nơi đâu có Chúa Cha và Chúa Con thì nơi đó có Chúa Thánh Thần. Sự đồng nhất với nhau trong kế hoạch cứu độ con người của Ba Ngôi Thiên Chúa dẫu mỗi ngôi vị có một sứ vụ khác nhau: Chúa Cha với vai trò sáng tạo, Chúa Con với vai trò cứu chuộc và Chúa Thánh Thần với vai trò thánh hoá. Trong công trình sáng tạo diễn tả sự nối kết trọn vẹn nơi Ba Ngôi Thiên Chúa: “Chúng ta” hãy dựng nên con người giống hình ảnh của chúng ta. (St 1, 26-27) Nơi dòng sông Giordan, khi Đức Giê-su bước xuống để lãnh nhận phép rửa của ông Gioan Tẩy Giả thì có sự hiện diện của Chúa Cha ngang qua đám mây và Chúa Thánh Thần ngang qua hình ảnh chim bồ câu. (x. Mt 3, 13-17; Lc 3, 15-16.21-22; Mc 1, 7-11) Ba Ngôi Thiên Chúa đã luôn hiện diện bên nhau như là ‘tiếp sức’ và ‘cùng hành động’ trong sứ vụ cứu độ nhân loại. Sự gần gũi và gắn chặt nơi Ba Ngôi Thiên Chúa được so sánh có thể hơi khập khiễng nơi một ngón tay có ba đốt, nơi nguồn nước có thể lỏng, thể rắn và thể khí,…Sự hiện diện nên một mà không thể tách biệt nơi hình ảnh Chúa Ba Ngôi. Do đó, sự hiệp nhất của Ba Ngôi Thiên Chúa là khuôn mẫu cho đời sống con người nơi trần gian đầy dẫy những xua tan và chia cắt. Như vậy, nơi khuôn mẫu hiệp nhất giữa Ba Ngôi Thiên Chúa, chúng ta áp dụng như thế nào nơi đời sống hằng ngày, nhất là trong bối cảnh nhân loại đang đối diện với đại dịch Covid-19 này?

Quả thật, hơn bao giờ hết trong lúc này, trước diễn biến phức tạp mà thế giới chúng ta đang phải oằn mình khi phải đối diện với cơn đại dịch cực kỳ nguy hại cho con người, chúng ta càng được mời gọi sống tình huynh đệ và nối kết hơn là chia rẽ và loại trừ nhau. Sự hiệp nhất và cùng chung tay góp sức để chống lại đại dịch Covid phải là điều tiên quyết và quan trọng đối với gia đình nhân loại chúng ta. Thiết tưởng những xung khắc về chính trị, văn hoá hay tôn giáo giữa các nước, tập thể hay cá nhân phải nhường chỗ cho tình liên đới, nối kết, chia sẻ, hợp lực, hợp sức nhằm chống lại căn bệnh đang hoành hành trên toàn thế giới này. Từ những người bấy lâu nay xem là xa lạ, hận thù, ghen ghét, chia cắt, loại trừ,…nay chúng ta được mời gọi noi gương bắt chước tình yêu nối kết nơi Ba Ngôi Thiên Chúa để chung sức, chung lòng, xây dựng chiếc cầu nối kết, bao dung và yêu thương để đẩy trừ dịch bệnh nguy hiểm chết người này.

Mặt khác, để hiệp nhất và sống tình huynh đệ trong bối cảnh nhiễu nhương và lo sợ này, mỗi chúng ta đòi buộc phải chấp nhận bỏ đi cái tôi của chính mình, bỏ đi cái ý riêng của cá nhân, xua đi cái xung khắc, hiềm khích, ích kỷ nơi bản thân để sống cho, sống với, sống cùng anh chị em đang hiện diện xung quanh. Như Ba Ngôi Thiên Chúa dù khác biệt nhưng không tách biệt, mỗi chúng ta cũng chấp nhận gắn kết với nhau dẫu ‘bá nhân bá tính’, dẫu có nền văn hoá, tôn giáo khác nhau vì lợi ích chung nơi mái nhà chung là nhân loại. Đôi khi rất khó khăn để chơi với nhau, đối thoại với nhau, gặp gỡ nhau nhưng để chung tay xây dựng nền văn minh tình thương, chúng ta phải cố gắng nỗ lực quên mình để tha nhân được hiện diện, chấp nhận lu mờ chính mình để người khác được tỏ rạng, như lối nói của Gioan Tẩy Giả “Người phải lớn lên, còn tôi thì nhỏ lại” (Ga 3, 30) là vậy. Như Ngôi này sẵn sàng hy sinh và yêu thương Ngôi kia trong Ba Ngôi Thiên Chúa, chúng ta cũng sẵn sàng hy sinh và yêu thương anh chị em đồng loại. Tuy nhiên, không phải bằng đầu môi chót lưỡi, chúng ta phải sống yêu thương, liên đới và nối kết bằng hành động cụ thể như nước giàu biết san sẻ cho nước nghèo, nước lớn mạnh biết giúp đỡ và quan tâm đến các nước yếu, những cá nhân và tập thể khá giả biết chia sẻ những của cải cho những cá nhân, gia đình nghèo đói và bệnh tật,…Quả thật, lối sống ích kỷ, vô cảm, dửng dưng và chia rẽ như là ‘kẻ thù’ của đời sống hiệp nhất và tình huynh đệ đối với mọi người trong nhân loại chúng ta. Vì vậy, sống tình huynh đệ và liên đới với nhau quả là ‘hành động’ cần làm ngay mà không chần chừ trong mỗi chúng ta, nhất là trong bối cảnh cả và nhân loại đang đối diện với ‘giông tố bão bùng’ của đại dịch Covid -19 này. Thật vậy, đời sống hiệp nhất và yêu thương nơi Thiên Chúa Ba Ngôi trở nên ‘kim chỉ nam và thước đo’ cho mỗi chúng ta trong hành trình sống mỗi ngày giữa con người với nhau và giữa con người với thiên nhiên vũ trụ. Thế nhưng, để sống được mối tương quan liên đới đó tốt đẹp, thiết nghĩ tiên vàn chúng ta phải nỗ lực sống tương quan khẳng khít và bền chặt với Thiên Chúa Ba Ngôi trong từng giây phút của cuộc đời. Bởi vì chính Chúa là nguồn sức mạnh, nguồn mạch tình yêu, nguồi suối ân sủng mà con người tự sức chẳng là gì nếu thiếu đi tương quan thâm sâu với Ngài. Quả thật, con người chỉ thật sự trở nên người hơn, trở nên anh chị em với nhau hơn, trở nên bạn tri kỷ với thiên nhiên vũ trụ hơn, khi con người biết ở lại liên lỉ và mật thiết với Thiên Chúa Ba Ngôi, là Chúa Cha, Chúa Con và Chúa Thánh Thần, như cành nho chỉ thật sự sinh được hoa trái khi gắn chặt với cây nho.

Tóm lại, khuôn mẫu Ba Ngôi Thiên Chúa đã thật sự trở nên ‘cứu cánh và đường hướng’ cho mỗi chúng ta dõi theo để sống tương quan với nhau trong cộng đồng xã hội. Dấu chỉ sống tình huynh đệ và yêu thương hiệp nhất nơi mỗi chúng ta như thế, không chỉ diễn tả lối sống là hình ảnh Thiên Chúa, chúng ta còn trở nên dấu chỉ loan báo Tin mừng cho tha nhân, nhất là cho những người chưa nhận biết Thiên Chúa Tình Yêu ngang qua Chúa Giê-su Ki-tô, Đấng cứu độ duy nhất. Ước mong rằng mỗi lần làm dấu Thánh Giá, là chúng ta ý thức sự hiện diện của Thiên Chúa Ba Ngôi nơi con người trong mọi tư tưởng, lời nói và việc làm hầu cuộc sống chúng ta trở nên “đem yêu thương vào nơi oán thù, đem thứ tha vào nơi lãng nhục, đem an hoà vào nơi tranh chấp, đem chân lý vào chốn lỗi lầm”, (trích Kinh Hoà Bình) nhờ đó đạo Chúa, đạo yêu thương được lan rộng khắp hang cùng ngõ hẻm. Như vậy, chúng ta đang thực thi mệnh lệnh của Chúa Giê-su trong Tin mừng hôm nay: “Vậy anh em hãy đi và làm cho muôn dân trở thành môn đệ, làm phép rửa cho họ nhân danh Chúa Cha, và Chúa Con và Chúa Thánh Thần, dạy bảo họ tuân giữ mọi điều Thầy đã truyền cho anh em. Và đây, Thầy ở cùng anh em mọi ngày cho đến tận thế.” (Mt 28, 19-20).